APU چیست و چه تفاوتی با سایر پردازنده‌ها دارد؟
دو پردازنده CPU و GPU از مهمترین قطعات در دنیای تکنولوژی هستند. در این مقاله با یکی دیگر از این پردازنده‌ها یعنی APU و تفاوت آن با سایرین آشنا می‌شویم، تا به شما در انتخاب درست کمک کرده باشیم. قبل از اینکه نگاهی دقیق‌تر به چیستی APU بی‌اندازیم، لازم است تعریف دقیق و شفافی از CPU و GPU داشته باشیم.
پردازنده مرکزی (CPU)
CPU (کوتاه شده Central Processing Unit) قطعه‌ای است که به عنوان پردازنده یا واحد پردازش مرکزی از آن یاد می‌شود. عملکرد CPU در کامپیوتر همانند عملکرد مغز انسان در بدن است و این نشان دهنده اهمیت این قطعه است. CPUهای امروزی دارای هسته‌ها و رشته‌های متعدد هستند که به آن‌ها اجازه می‌دهد تا به طور همزمان دستور العمل‌هایی را انجام دهند.
CPUهای مدرن اغلب دارای ۶ تا ۱۶ هسته هستند که به هسته‌های مجازی، پردازشی با چند رشته تقسیم می‌شوند. CPUها همچنین دارای سرعت کلاک مشخصی (Clock speed) هستند که هر چه سرعت بالاتر باشد، وظایف پردازشی با سرعت بیشتری صورت می‌گیرند. تعداد هسته، رشته و میزان سرعت CPU در میزان دادهای که CPU می‌تواند پردازش کند تعیین کننده هستند.
پردازنده‌های کامپیوتر به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که در فرکانس مشخصی کار کنند و برخی CPUها توانایی اورکلاک (Overclock) را دارند. بدین معنی که می‌توانیم با اورکلاک کردن، در فرکانس کاری بالاتری از آن‌ها استفاده کنیم. CPUهای امروزی به صورت عمده توسط ای‌ام‌دی (AMD) و اینتل (Intel) تولید می‌شوند.
پردازنده گرافیکی (GPU)
GPU (کوتاه شده Graphical Processing Unit) به معنی واحد پردازش گرافیکی است. این ماژول موارد ساده مثل نمایش تصاویر و ویدئو تا فعالیت‌های پیچیده‌تری مانند رندر گرافیکی بازی را انجام می‌دهد. در واقع هر موردی که روی مانیتور دیده می‌شود، به دلیل وجود این قطعه است.
برای داشتن کیفیت بصری بالا در بازی، GPU از قطعات مهم سیستم‌های گیمینگ به شمار می‌رود، هرچه کارت گرافیک سریع‌تر اطلاعات را پردازش کند، بازی هنگام اجرا در هر ثانیه فریم بیشتری خواهد داشت.
یکی دیگر از تفاوت‌های GPU نسبت به CPU، پردازش و محاسبات در GPUاست. این عمل در GPU به صورت پیچیده‌تر و طولانی‌تر صورت می‌گیرد؛ به طوری که پردازش‌های گرافیکی گاها نیاز به اجرای میلیون‌ها و حتی میلیاردها دستورالعمل در ثانیه دارند. از دیگر تفاوت‌های این دو تراشه تعداد هسته است. تعداد هسته های پردازشی GPU معمولا بیشتر است. البته همانند برخی از CPUها توانایی اورکلاک شدن را نیز دارند.
دو شرکت اصلی سازنده پردازنده‌های گرافیکی دسکتاپ، AMD و انویدیا (Nvidia) هستند. تفاوت GPUهای این دو شرکت معمولا در تعداد هسته‌های آن‌ها است؛ به طوری که انویدیا معمولا از هسته‌های کمتر با فرکانس بالا و AMD برای افزایش قدرت پردازش از هسته‌های بیشتر با فرکانس پایین‌تر استفاده می‌کند.
پردازنده شتاب یافته (APU)
و در نهایت به مفهوم APU می‌رسیم. APU (کوتاه شده Accelerated processing unit) به معنی واحد پردازش شتاب یافته است که اولین بار در سال ۲۰۱۱ توسط AMD معرفی شد. این کمپانی از سال ۲۰۰۶ برروی توسعه‌ی این تحقیق می‌کرد.
APU در واقع یک نوع تراشه‌ی مجتمع متشکل از دو پردازنده مرکزی و گرافیکی است. به شکل دقیق‌تر APU خود یک نوع CPU دیگر از AMD است، با این تفاوت که مجهز به گرافیک یکپارچه است. بدین معنی که علاوه بر پردازش داده‌ها، توانایی رندر تصاویر گرافیکی را نیز دارد. که منجر به قدرت پردازش بالا و افزایش کارایی APU می شود.
برخلاف تصور APUها، پردازنده‌های قدرتمندی برای استفاده در پلتفرم دسکتاپ نیستند. این دسته از پردازنده‌ها به علت قدرت پردازشی پایین‌تر معمولا در دیوایس‌های ضعیف‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال کنسول‌های نسل هشتمی سونی (PS4) و ایکس باکس وان از این دسته پردازنده‌ها استفاده می‌کنند.
APU ،CPU یا GPU؛ کدام انتخاب بهتری است؟
در قسمت‌های بالا به طور مفصل به بررسی جزییات و تفاوت پردازنده‌های APU ،CPU و GPU پرداختیم و ویژگی‌های هریک را دانستیم. اما پاسخ دادن به این سوال که APU ،CPU یا GPU کدام پردازنده مناسب‌تری است، تا حدودی بستگی به موقعیت و نیاز شما دارد.
در اصل مقایسه این سه پردازنده اشتباه محسوب می‌شود؛ چرا که هر یک از این سه پردازنده، در جایگاه خود نقش متفاوت و موثری را ایفا می‌کند. قطعا برای پردازش‌ها سنگین پلتفرم کامپیوتر، استفاده از پردازنده‌های مستقلی چون GPU و CPU انتخاب بهتری است.
| پردازنده | تعداد هسته | مصرف انرژی | قدرت پردازشی | کارکرد | قیمت |
| CPU | بین ۶ تا ۱۶ | بالا | بالا | دسکتاپ، لپ تاپ، سرور و.. | گران |
| GPU | بیشترین تعداد هسته | بالاترین | بالا | دسکتاپ، لپ تاپ و… | گران‌ترین |
| APU | کمترین تعداد هسته | کم | پایین | کنسول‌های بازی، گوشی‌های موبایل و… | ارزان |
در مقابل پردازنده‌های APU، گزینه‌های ارزان قیمت و با کاررد متفاوتی هستند، که به صورت عمده در توسعه‌ی کنسول‌های بازی سبک، دیوایس کوچک و پرتابل، گوشی‌های موبایل و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دسته از پردازنده‌ها قدرت پردازشی کمتر و به طبع مصرف انرژی پایین‌تری نیز دارند.
کلام آخر
به طور کلی CPU و GPUهای جدا تقریباً در هر موقعیت دیگری بهتر هستند و در دنیا امروزه متداول‌ترند؛ با این حال هزینه بیشتری برای شما خواهند داشت. اما عملکرد این دسته از پردازنده‌ها به صورت قابل توجهی بالاتر است.
انتخاب APU برقراری یک تعادل بین بودجه و عملکرد را ایجاد می‌کند. APUها یک گزینه قابل ارتقاء ارزشمند هستند که هزینه‌های زیادی را روی دست شما نمی‌گذارند. اما این پردازنده‌ها اشکالاتی چون ضعیف‌تر بودن دارند. در نتیجه پیش از خرید از کارکرد پردازنده‌ی مذکور برای سیستم خود، اطمینان حاصل کنید.
