استیم دک (Steam Deck) ارزشش را دارد؟
تنها چند روز از معرفی اولین کنسول/کامپیوتر قابل حمل ولو (Valve Software) می‌گذرد. شرکت ولو سازنده استیم و از توسعه‌دهندگان مجموعه‌های محبوب Counter-Strike ،Dota Left 4 Dead ،Portal و Team Fortress می‌باشد.
استیم دک (Steam Deck) نام اولین دستگاه بازی این شرکت است که چندی پیش با ویژگی‌های قابل توجهی ارائه شد. دستگاهی که ولو مدعی شده قادر به اجرای تمامی لانچرهای بازی بر پلتفرم کامپیوتر بوده و توانایی اجرای بازی‌های AAA را خواهند داشت. اگر به دنبال بررسی کامیپوتر مخصوص بازی Steam Deck هستید هم می‌توانید به مطلب لینک شده مراجعه کنید.
شایعه‌ای که به حقیقت پیوست
مدت‌ها بود شایعاتی مبنی بر فعالیت شرکت ولو برای توسعه ماژول‌های سخت افزاری گیمینگ وجود داشت. شایعاتی که مدعی بودند ولو در حال طراحی یک سیستم قابل حمل با امکان دسترسی به آرشیو استیم است و این شرکت قصد دارد به صورت جدی به حوزه‌ی پلتفرم‌های گیمینگ قابل حمل وارد شود.
این شایعه چند روز قبل با معرفی استیم دک به صورت غافل گیرانه به حقیقت پیوست. این معرفی بازخوردهای هیجانی بسیاری در اینترنت دریافت کرد. اما به راستی این دستگاه بازی قابل حمل تا چه حد قابل توجه است؟
اولین چیزی که بایستی در مورد استیم دک بدانید این است که این دستگاه در عمل یک کامپیوتر کامل است نه صرفا کنسول بازی. کامپیوتری قابل حمل و با سخت افزار نه چندان قوی که قرار است قابلیت اجرای بازی‌های پلتفرم پی‌سی را داشته باشد.
آن طور که گفته می‌شود این مینی کامپیوتر قرار است به وسیله سیستم عامل اختصاصی و با قابلیت اجرای تمامی بازی‌های پلتفرم استیم عرضه شود. سه مدل مختلف استیم دک دارای برچسب قیمتی ۴۰۰ دلاری، ۵۳۰ دلاری و ۶۵۰ دلاری هستند. این دستگاه قرار است در دسامبر ۲۰۲۱ (دی ماه ۱۴۰۰) عرضه شود و پیش خرید آن نیز آغاز شده است.
بررسی استیم دک
استیم دک از لحاظ ظاهری، ترکیبی از ویژگی‌های کنسول نینتندو سوییچ و سگا Game Gear را در خود جای داده است. همچنین قسمت کنترلر این کنسول یادآور کنترلر قدیمی استیم است. این سیستم در حال حاضر تنها در تک رنگ مشکی معرفی شده است.
روی بدنه استیم دک دو ترک‌پد ۳۲.۵ میلیمتری مربعی، دو استیک شست، یک پد آنالوگ، چهار دکمه اصلی و تعدادی دکمه‌های کنترلی تعبیه شده است. این کامپیوتر قابل حمل به یک ورودی هدفون، دو بلندگوی استریو، دو میکروفون و بازخورد لمسی مجهز است، تا تجربه کاربری را هرچه بیشتر تسهیل بخشد.
وزن این دستگاه حدود ۶۶۹ گرم عنوان شده است. وزنی که تقریبا دو برابر کنسول دستی نینتندو سوییچ می‌باشد. ابعاد این کامپیوتر پرتابل کوچک نیز چیزی در حدود ۱۱۶.۸ x ۸۳.۸ x ۲۰.۳ میلی متر می‌باشد. این ابعاد کمی بزرگتر از نینتندو سوییچ است.
استیم دک از یک نسخه بهبود یافته سیستم عامل انحصاری SteamOS (با هسته‌ی لینوکسی) بهره میبرد که به یک رابط کنسولی مهجز شده است. این سیستم عامل قادر به اجرای تمامی لانچرهای ویندوزی و بازی‌هایشان خواهد بود. شما همچنین می‌توانید به این دستگاه ماوس و کیبورد متصل کرده و به مثابه یک کامپیوتر از آن استفاده کنید.
از آن جایی که این دستگاه یک کامپیوتر کامل است. از این رو شما حتی قادر خواهید بود روی آن سیستم عامل ویندوز نیز نصب کنید. این دستگاه با پشتیبانی از بلوتوث امکان وصل شدن به دستگاه‌های دیگر از جمله هدفون‌های بی‌سیم را دارد. همچنین می‌توانید از طریق یک آداپتور USB-C یا از طریق داک رسمی دستگاه که قرار است به‌صورت جداگانه توسط ولو فروخته شود، آن را به یک مانیتور یا تلویزیون هم وصل کنید.
نیم نگاهی به سخت افزار
سخت‌افزار دک استیم قابل سوال‌ترین بخش این کامپیوتر قابل حمل است. آیا این دستگاه واقعا توانایی اجرای بازی‌های بزرگ را آن جور که ولو مدعی می‌شود دارد؟ بگذارید ابتدا نگاهی به مشخصات سخت افزاری آن بی‌اندازیم.
پردازنده‌های این دستگاه حاصل همکاری مشترک ولو با AMD هستند. این دستگاه از معماری AMD Zen 2 به عنوان پردازنده مرکزی و از AMD RDNA 2 به عنوان هسته گرافیکی خود بهره میبرد. پردازنده‌‌ی مرکزی این دستگاه با ۴ هسته و ۸ رشته و سرعت کلاک بین ۲.۴ تا ۳.۵ گیگاهرتز فعالیت می‌کند. پردازنده گرافیکی آن نیز با فرکانس ۱ تا ۱.۶ گیگاهرتزی و هشت واحد محاسباتی RDNA ۲ استفاده کرده است.
| پردازنده مرکزی (CPU) | 2 AMD Zen |
| تعداد هسته‌های محاسباتی | ۴ هسته و ۸ رشته |
| سرعت کلاک پردازنده مرکزی (CPU clock speed) | ۲.۴تا ۳.۵ گیگاهرتز (GHz) |
| پردازنده گرافیکی (GPU) | AMD RDNA 2 |
| واحد محاسباتی پردازنده گرافیکی (GPU Compute Units) | ۸ عدد |
| سرعت کلاک پردازنده گرافیکی (GPU clock speed) | ۱ تا ۱.۶ گیگاهرتز (GHz) |
| رم (RAM) | ۱۶ گیگابایت LPDDR5 |
| حافظه ذخیره سازی (Storage) | ۶۴ گیگابایت eMMC ۲۵۶ و ۵۱۲ گیگابایت NVMe SSD |
| نمایشگر (Display) | ال‌سی‌دی ۷ اینچی تاچ اسکرین |
| رزولوشن (Resolution) | ۱۲۸۰ در ۸۰۰ |
| نرخ تازه سازی (Refresh rate) | ۶۰ هرتز (Hz) |
همچنین این محصول از حافظه رم ۱۶ گیگابایتی LPDDR5 بهره میبرد که ویژگی بسیار قابل توجهی است. آن هم زمانی که ایکس باکس سری اس تقریبا رم قابل استفاده برابر نصف این میزان را دارد. این محصول در سه انتخاب با سه میزان حافظه داخلی برای فروش طراحی شده است. مدل‌های ۲۵۶ و ۵۱۲ گیگابایتی این دستگاه مجهز به ماژول‌های SSD با فرم فاکتور پرسرعت NVMe هستند.
استیم دک قرار است با باطری ۴۰ وات ساعتی عرضه شود. این باطری می‌تواند با یک بار شارژ، بین دو الی هشت ساعت فعالیت دستگاه را تامین کند. در مجموع این سخت افزار را می‌توان بسیار امیدوار کننده و قابل توجه دانست. اما این همه ماجرا نیست.
عملکرد استیم دک چگونه خواهد بود؟
جزییات سخت افزاری استیم دک روی کاغذ درخشان به نظر می‌رسند. و همکاری ولو با AMD نیز ما را نسبت به قدرت این تجهیزات تا حودی مطمئن می‌نماید. همچنین طبق ویدئوهای عرضه شده توسط خود ولو، ظهارا این دستگاه عملکرد مناسبی در اجرای بازی‌های دارد. با این حال تا عرضه بنچمارک‌های مستقل نمی‌توان با اطمینان از کیفیت پرفورمنس این دستگاه صحبت کرد.
به هرحال وجود پردازنده‌های بهینه‌ی AMD، در کنار ماژول حافظه پرسرعت و ۱۶ گیگابایت رم LPDDR5 می‌تواند در نوع خودش بسیار قدرتمندتر از تمامی کنسول‌های دستی بازار ظاهر شود. اما بهره گیری از چنین سخت افزار قابل توجهی، به معنی تولید گرمای قابل توجه نیز می‌باشد.
این در حالی است که ولو هیچ صحبت دقیقی درباره‌ی سیستم کولینگ این دستگاه نکرده است. با توجه به طراحی و پردازنده‌های آن می‌توان انتظار داغ شدن بیش از حد بدنه و احتمالا عمر باطری بسیار کم را از این دیوایس داشت.
استیم دک ارزشش را دارد؟
اگر بخواهیم با توجه به بازار ایران و شرایط اقتصادی کنونی صحبت کنیم، نه. قاعدتا مدل ارزان قیمت و ۴۰۰ دلاری این دستگاه بخاطر تفاوت ماژول حافظه و محدودیت آن انتخاب ارشمندی محسوب نمی‌شود. پس ما با دو مدل ۵۳۰ دلاری و ۶۵۰ باقی می‌مانیم.
در حالی که می‌توان با تنها ۲۹۹ دلار می‌توان کنسول ایکس باکس سری اس را تهیه کرد. یک کنسول نسل نهمی که امکاناتی به مراتب بیشتر از این کامپیوتر قابل حمل در اختیار ما می‌گذارد. فلذا اگر تصمیم به انتخاب یک آپشن باشد، استیم داک بنظر انتخاب مقرون به صرفه‌ای برای کاربر ایرانی نخواهد بود.
اما اگر قصد تکمیل کلکسیون کنسول‌های بازی خود را دارید یا پول زیادی دارید، در خرید آین کامپیوتر پرتابل درنگ نکنید. هرچند خرید اولین سری ازین محصول با احتمال وجود مشکلات نسل اولی ممکن است انتخاب درستی نباشد. پس اگر قصد خرید دارید مدتی برای بهبود نسخه اولیه و همچنین به تعادل رسیدن قیمت در بازار تامل کنید.
نتیجه گیری
استیم دک اولین دستگاه قابل حمل شرکت ولو است که با سیستم عامل انحصاری با هسته لینوکس توسعه داده شده است. این دستگاه با وجود سخت افزار قابل توجهی که ولو معرفی کرده و همچنین قدرت پردازنده‌های AMD قدرت بسیار بالاتری از سایر کنسول‌های دستی دارد. اما به دلیل طراحی خاص، احتمال بروز مشکلاتی نظیر گرم شدن بیش ازحد، عمر باطری کم و همچنین عدم توانایی در اجرای روان بازی‌ها در این دستگاه وجود دارد.
ولو مدعی شده که این دستگاه قادر خواهد بود تمامی بازی‌های بزرگ نسل را بدون هیچ مشکلی اجرا کند. همچنین بررسی کنندگان این محصول که تحت نظارت ولو به بررسی آن پرداختند نیز عملکرد آن را تا حدودی تایید کردند. هرچند به دلیل عدم عرضه بنچمارک‌ها، بررسی‌های مستقل و بهینه نشدن بازی‌های‌ها توسط توسعه دهنده، شاید بتوان این حرف را تا حدی غلو تجاری خواند.
با توجه به ظرفیت محدود سخت افزار این دستگاه و مورد سوال بودن سیستم کولینگ و باطری، امکان آن که این محصول پایین‌تر از انتظار ظاهر شود، وجود دارد. با این حال نمی‌توان تا زمان عرضه رسمی این محصول در دی ماه سال جاری و انتشار بنچمارک‌های واقعی، در این باره نظر قطعی داد. همچنین باید در نظر داشت که با توجه بازه زمانی طولانی تا عرضه، امکان حصول تغییرات نیز در این محصول وجود دارد.
بیشتر بخوانید:
